مبتلایان به اختلالات ژنتیکی خواب را به زندگی راحت نوید می دهم / راز کنترل بر خواب را کشف می کنم / پیشرفت ایران در ژنتیک چشمگیر است

پروفسور مهدی تفتی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار مهر با اشاره به دستاوردهای نوین و تاثیرگذارش در عرصه تحقیقات ژنتیکی جهان در زمینه تخصصی خواب گفت: محتوای کلی تحقیقات من بر روی خواب طبیعی در حیوانات متمرکز است و در این زمینه با انجام تحقیقاتی نوین و بی سابقه بر روی موش ها سعی کردیم تا متوجه شویم که خواب طبیعی چگونه کنترل می شود.

وی در ادامه افزود: از جمله نکات اصلی در محتوای کلی تحقیقات ما، بررسی عوامل ژنتیکی تاثیرگذار بر اختلالات خوابی در انسان بوده است و در این زمینه حدود 2 سال پیش ژنی را کشف کردیم که ویتامین مهم A بر روی آن تاثیرات خاصی دارد . این ویتامین که ویتامینی حیاتی برای بدن انسان است، در حالی مورد بررسی قرار گرفت که هنوز چگونگی تاثیر آن بر روی فرآیند خواب و شکل گیری اختلالات خوابی مشخص نشده است.

وی که همکاری تحقیقاتی گسترده ای نیز با دانشگاه استنفورد آمریکا داشته است، در ادامه گفت: ما متوجه شدیم که برخی موش ها مثل برخی انسان ها خواب راحتی ندارند و کلا از اختلالات خوابی خاصی رنج می برند. در حقیقت یکی از یافته های مهم ما در سال های اخیر این بوده است که به دلیل نوعی رفتارژنتیکی، کیفیت خواب با گذشت سن در برخی افراد با افت نسبی همراه می شود و دلیل عمده آن نیز این است که قسمت مهمی از فرآیند خواب دچار تغییراتی می شود و اکنون دریافته ایم که وجود ژنی به نام دریافت کننده ویتامین A علت اصلی بروز چنین اختلالی است.

پروفسور مهدی تفتی

مولف دهها مقاله علمی و تحقیقاتی ارزشمند در عرصه تحقیقات ژنتیکی خواب از دانشگاه لوزان سوئیس در ادامه افزود: ما در حال بررسی این موضوع هستیم که چه میزان از ویتامین A لازم است تا کیفیت خواب در سطح مطلوبی باشد و از این رو به موش های آزمایشگاهی میزان کمتر و بیشتر از حد طبیعی از این ویتامین را وارد کردیم و اکنون در انتظار دریافت پاسخ نهایی آزمایشات خود هستیم.   

پروفسور تفتی همچنین با بیان اینکه تا 6 ماه دیگر نتایج قطعی تحقیقات چندین ساله اش را از طریق کنفرانس های مطرح بین المللی منتشر خواهد کرد، به همکاری خود با جامعه تحقیقات خواب آمریکا اشاره کرد و گفت: من همکاری نزدیکی با جامعه خواب آمریکا دارم به طوریکه هر سال حداقل یک بار با سفر به آمریکا در کنفرانس های مطرح و بین المللی این کشور شرکت می کنم.

وی در ادامه به راه اندازی آزمایشگاه ژنتیک خواب در سوئیس اشاره کرد و گفت: این نخستین آزمایشگاه ژنتیک خواب در جهان است که در سال 1995 راه اندازی شد و در ادامه متوجه شدیم که به وسیله آن می توانیم ژن های تاثیر گذار در خواب و اختلالات خوابی را کشف کرد.

پروفسور تفتی همچنین به چاپ مقالاتش در مجلات معتبر علمی جهان اشاره کرد و گفت: در سال 2005 نخستین مقاله من در خصوص کشفیات اخیرم در نشریه معتبر ساینس به چاپ رسید، البته پیش از این نیز در این نشریه و نشریات معتبر علمی و پژوهشی جهان مقالاتی از من به چاپ رسیده بود که از آن جمله می توانم به انتشار مقاله ای در خصوص کشف ژن مهم دیگری در فرآیند خواب در نشریه معتبر Nature Genetic اشاره کنم. در حقیقت باید بگویم من و همکارانم نخستین ژن مسئول خواب را در جهان کشف کردیم.

وی در ادامه با اشاره به تحقیقات چندین ساله اش در عرصه دیگری از اختلالات خوابی به نام «راه رفتن در خواب»، گفت: این عرصه از تحقیقات از سوی جامعه علمی جهان مود توجه قرار گرفته است و با انجام تحقیقات گسترده دریافته ایم که در سیستم دفاعی بدن افراد ژنی وجود دارد که ارتباط مستقیمی با راه رفتن در خواب دارد. ما دریافتیم که اگر فردی این ژن را داشته باشد، 4 برابر بیشتر از افرادی که این ژن را ندارند از اختلال راه رفتن در خواب رنج می برند.

حالاتی از بیماری مرموز Narcolepsy

پروفسور تفتی در ادامه گفتگوی خود با خبرنگار مهر به بیماری ناشناخته ای موسوم به Narcolepsy اشاره کرد و گفت: این بیماری برای بسیاری ناشناخته است و هنوز علت بروز آن کشف نشده است. در این بیماری فرد در حالی که مشغول تماشای تلوزیون و راننگی و یا کارهای مشابه است ناگهان به خواب می رود. ما متوجه شدیم که اگر ابن افراد در معرض هیجانات روحی قرار گیرند، ناگهان دچار شل شدن ماهیچه ها شده و بر روی زمین می افتند و قدرت بلند شدن را هم ندارند. طی 20 سال گذشته این بیماری موضوع اصلی تحقیقات من بوده و اتفاقا پایان نامه دکتری خود را نیز در این زمینه ارایه کردم. امیدوارم که تا یک سال دیگر نتایج تحقیقاتم در این زمینه نیز منتشر شود.

وی در خصوص ارتباطش با جامعه ژنتیک ایران گفت: به رغم شناختی که از من در عرصه جهانی وجود دارد اما کسی از ایران با من تماسی نگرفته است.

وی با اشاره به تحقیقات گسترده صورت گرفته در آسیا در عرصه تحقیقات ژنتیکی از جمله ژنتیک خواب گفت: درآسیا تحقیقات وسیعی صورت گرفته است و حتی اخیرا نیز کنفرانس مهم بین المللی خواب نیز برای نخستین بار در کشور آسیایی همچون هند برگزار شد.

پروفسور تفتی با اشاره به اینکه انجام تحقیقات نیاز به برخورداری ازمحقق زبده و منابع مالی دارد خاطر نشان کرد: اگر این موارد برای کشوری همچون ایران فراهم باشد انجام تحقیقات پیشرفته دور از انتظار نخواهد بود. من متوجه شده ام که دانشمندان ایرانی در عرصه تحقیقات ژنتیکی پیشرفت های قابل توجهی داشته اند. 

به گزارش مهر، پروفسور مهدی تفتی که پس از ارایه پایان نامه دکتری خود در زمینه تخصصی narcolepsy در سال 1991 از دانشگاه معروف مون پلیه فرانسه، مدرک PhD خود را دریافت کرد، هم اکنون از جمله دانشمندان مطرح بین المللی در عرصه تحقیقات بنیادین ژنتیک خواب در سراسر جهان به شمار می آید.